Το 80% από τα καινούρια σινγκλάκια που πωλούνται, είναι βινύλια

Οσοι νομίζετε πως οι πιτσιρικάδες ακούνε μουσική μόνο μέσα από mp3, καιρός να αναθεωρήσετε. Το 80% από τα καινούρια σινγκλάκια που πωλούνται και τα οποία ανέκαθεν προτιμούσαν οι νέοι καταναλωτές, είναι βινύλια. Το βινύλιο επιστρέφει στο προσκήνιο σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό από κείνο τού συλλεκτικού. Δεν πρόκειται βέβαια να ξαναπάρει τη θέση που είχε. Ομως δεν είναι και μικρή η αύξηση 25% στις διεθνείς πωλήσεις το 2007, με περισσότερους από 1,3 εκατ. δίσκους, μία αύξηση που προστίθεται σε εκείνη της προηγούμενης χρονιάς που έφτανε το 27%. Το συγκρότημα των TV On The Radio υπολόγιζε να πουλήσει γύρω στα 200 βινύλια από το καινούριο του άλμπουμ μέσα από το site του και την πρώτη μόνο μέρα κυκλοφορίας έδωσε περισσότερα από 4.000 κομμάτια.

Κι αν στις επίσημες πωλήσεις που αναφέρονται αποκλειστικά στις νέες κυκλοφορίες προσθέσουμε κι εκείνες των μεταχειρισμένων δίσκων από τα ουκ ολίγα δισκοπωλεία με μεταχειρισμένα άλμπουμ, οι εραστές του βινυλίου μπορούν να νιώθουν ακόμα πιο αισιόδοξοι. «Οταν αφιερώσαμε ένα χώρο από τον όροφο της μουσικής στις εκδόσεις βινυλίου χαρακτηριστήκαμε γραφικοί», λέει ο Σπήλιος Λαμπρόπουλος, υπεύθυνος του καταστήματος Public στην Πλατεία Συντάγματος.

«Ομως δικαιωθήκαμε. Είναι χαρακτηριστικό πως τις δύο πρώτες ημέρες λειτουργίας μας δώσαμε περισσότερα από 100 βινύλια».

Για φανατικούς και μη

Στην Αθήνα λειτουργούν πολλά καταστήματα που στα ράφια τους βάζουν αποκλειστικά δίσκους βινυλίου. Βρίσκονται κυρίως πέριξ των Εξαρχείων και είναι προσανατολισμένα σε συγκεκριμένα είδη μουσικής. Χωρίς να ξεχνάμε κι εκείνα που πουλούν μεταχειρισμένα βινύλια όπως το «Σόλωνος και Μασσαλίας» ή ο «Ζαχαρίας» στο Μοναστηράκι. Και άλλα, όπως το κλασικό μικρό δισκοπωλείο Rock & Roll Circus που χρόνια τώρα ειδικεύεται σ' αυτό. «Το βινύλιο θα επιζήσει γιατί σε αντίθεση με το CD και το mp3 που σου επιτρέπουν να δημιουργείς όσα αντίτυπα θέλεις, δεν μπορεί να αντικατασταθεί» μας λέει ο ιδιοκτήτης του Δήμος Πασσάς. «Βέβαια, το come back που παρατηρείται στην αγορά του βινυλίου δεν είναι και τόσο διαδεδομένο στην Ελλάδα». Ο Δ. Πασσάς εξηγεί ότι οι περισσότεροι πελάτες του Rock & Roll Circus ήταν ανέκαθεν φανατικοί. Οχι πως δεν υπάρχουν και νεότεροι αγοραστές. «Αρκετοί εικοσάχρονοι προτιμούν να αγοράζουν δίσκους βινυλίου. Το θετικό είναι πως πλέον βρίσκεις τα πάντα - όχι μόνο επανεκδόσεις, αλλά και νέες κυκλοφορίες. Από Φλιτ Φόξεζ έως και Μαντόνα».

*Υπάρχουν όμως και κάποια καφέ-μπαρ που είναι φανατικά του είδους. Οπως το «Chocolat» του δημοσιογράφου Νίκου Φωτάκη που παίζει αποκλειστικά βινύλιο. «Τα πιο πολλά παιδιά που δουλεύουν σε μας είναι εικοσάρηδες και δεν ξέρουν καν πώς να χειριστούν τα πικ απ», λέει.

«Σε κοιτάζουν με απορία την ώρα που αλλάζεις δίσκους. Οι πελάτες πάντως είναι πλέον εξοικειωμένοι. Στην αρχή όμως υπήρχαν φανατικοί του βινυλίου, που έρχονταν αποκλειστικά και μόνο γι' αυτό το λόγο. Κάποιοι μας χαρίζουν και δίσκους. Μία πελάτισσα μας έδωσε Κιθ Τζάρετ, Λέοναρντ Κοέν κ.ά. για να παίζουμε. Ενώ, το "Χαμόγελο της Τζοκόντας" του Χατζιδάκι το έχουμε ήδη τρεις φορές». Και γίνεται βέβαια και κουβέντα περί βινυλίου.

«Σχεδόν όλοι μας ρωτούν από πού τα αγοράζουμε. Κι έχουν και προτιμήσεις. Οταν προβαλλόταν το φιλμ για τη ζωή της Εντίθ Πιάφ, βαρεθήκαμε να ακούμε το live στο Ολυμπιά».

Θέλοντας και μη, οι πολυεθνικές δισκογραφικές εταιρείες, οι ίδιες που κατάργησαν το βινύλιο, ασχολούνται ξανά μαζί του. Πρόσφατα η SONY BMG έβγαλε στην αγορά εξαιρετικές επανεκδόσεις ιστορικών τίτλων από καλλιτέχνες όπως οι Μπομπ Ντίλαν, AC/DC, Λου Ριντ, Μάιλς Ντέιβις κ.ά. με τιμή λιανικής γύρω στα επτά ευρώ.

Αλλά και η Universal, για να γιορτάσει τα 60 χρόνια που συμπληρώνονται φέτος από την πρώτη εμφάνιση του βινυλίου, δημιούργησε τη σειρά Back Το Black, επανακυκλοφορώντας σε βαρύ βινύλιο των 180 γραμμαρίων ιστορικά άλμπουμ. Από Μπομπ Μάρλεϊ (το «Burnin») και Ελτον Τζον (το περίφημο «Goodbye Yellow Brick Road») έως Εμινεμ και Εϊμι Γουαϊνχάουζ. Η ΕΜΙ ξεκίνησε από πέντε τίτλους το χρόνο και φέτος προγραμματίζει περισσότερους από 20, ενώ η Rhino που εξειδικεύεται σε επανακυκλοφορίες ιστορικών δίσκων, όλο και τις αυξάνει. Αλλά και στα καθ' ημάς υπάρχει κινητικότητα. Η MINOS-ΕΜΙ έχει βγάλει μερικά δεκάιντσα και κάποιες πολύ φροντισμένες εκδόσεις του Χατζιδάκι, ενώ η LYRA έχει τυπώσει Μάλαμα και Παπάζογλου. Πρόσφατα δε η ελληνική εισαγωγική εταιρεία VEA RECORDS εγκαινίασε ένα νέο label, τη Missing Vinyl Records και επανεκδίδει σε βινύλιο σπάνιους δίσκους της δεκαετίας του '60 και '70 με ψυχεδελικό ροκ.

Εχουμε όμως και νέες κυκλοφορίες. «Δεν υπάρχει κωδικός βινυλίου που να μην έχει κινηθεί εμπορικά», μας λέει ο Σπ. Λαμπρόπουλος. «Απαιτείται σωστή προσέγγιση. Επιλέγουμε με κριτήρια την ποιότητα της έκδοσης και το ενδιαφέρον που αυτή μπορεί να παρουσιάζει για το κοινό μας». Και εξηγεί πως υπάρχουν πολλοί νεαροί αγοραστές που δεν θα περίμενε κανείς να είναι εξοικειωμένοι με τη συγκεκριμένη φόρμα: «Πολλοί εικοσάρηδες κυνηγάνε τα βινύλια, ιδίως στο μέταλ ρεπερτόριο. Τα προτιμούν διότι διαθέτουν το χαρακτήρα του συλλεκτικού. Αν δεν το αποκτήσεις, μάλιστα, στους πρώτους οκτώ μήνες κυκλοφορίας του, είναι πολύ δύσκολο να το ξαναβρείς μετά».

Για να δελεάσουν τους αγοραστές βινυλίου οι εταιρείες δίνουν και πρόσθετες παροχές. Το τελευταίο άλμπουμ του Γιαν Τιρσέν περιέχει ως δώρο κι ένα γραμμένο cd με τα ίδια τραγούδια, ενώ στη σειρά Back Το Black βρίσκεις έναν κωδικό μέσω του οποίου μπορείς να κατεβάσεις δωρεάν από το Ιντερνετ ολόκληρο το άλμπουμ! Και οι τιμές είναι χαμηλές. Εκτός, βέβαια, από ορισμένες σπάνιες εκδόσεις που κοστίζουν κάτι παραπάνω: «Σε γενικές γραμμές, κανείς από τους πελάτες μας δεν παραπονιέται για τις τιμές του βινυλίου, διότι με το που το πιάνουν στα χέρια τους αντιλαμβάνονται ότι είναι κάτι ξεχωριστό», εξηγεί ο Σπ. Λαμπρόπουλος. «Εχουμε εισαγάγει ένα αμερικανικό Box set με τα άπαντα των Joy Division που έχει πλέον καταργηθεί. Κόστιζε 199 ευρώ. Πωλήθηκαν όσα αντίτυπα είχαμε εξασφαλίσει μέσα σε τρεις μέρες. Ιδια ακριβώς τιμή είχε ένα πολυτελές κουτί με επτά βινύλια των Ισλανδών Sigur Ros που περιείχε και πίνακες ζωγραφικής των ίδιων. Εξαντλήθηκε την πρώτη εβδομάδα».

Στις δύσκολες πάντως εποχές του βινυλίου το είδος διέσωσαν οι djs της χορευτικής σκηνής, αλλά κι εκείνοι της χιπ-χοπ που έπαιζαν αποκλειστικά με βινύλια. Ούτε ήθελαν να ακούσουν για CD - «ο σωστός dj», έλεγε παλιότερα ο Ντέιβιντ Χολμς, από τα μεγάλα ονόματα της ηλεκτρονικής σκηνής, «αρνείται να μιξάρει με CD». Η Κλεοπάτρα Φυντανίδου, από τις πιο γνωστές ελληνίδες dj, πιστεύει πως ο ήχος του βινυλίου είναι πολύ πιο γεμάτος. «Τα μπάσα του τον κάνουν περισσότερο ζεστό και φιλικό, έστω κι αν ο ψηφιακός ήχος είναι πιο καθαρός και χωρίς ατέλειες».

Δεν παράγουμε πια

Βρίσκει δε και θετικά και αρνητικά: «Το βινύλιο είναι πιο εύχρηστο την ώρα που παίζεις, τα ψηφιακά είναι πιο εύκολα σε όλα τα άλλα. Από την ποικιλία -δυστυχώς δεν κυκλοφορούν πάντα τα τραγούδια που αναζητάς και σε βινύλιο- μέχρι τη μεταφορά τους. Αλλο πράγμα να κουβαλάς μαζί σου στα ταξίδια διακόσια βινύλια κι άλλο τον σκληρό δίσκο ενός υπολογιστή. Είναι γεγονός όμως πως ο κόσμος δείχνει μεγαλύτερο σεβασμό στους dj's που παίζουν με βινύλια». Τώρα, ευτυχώς, η κατάσταση δεν έμεινε περιορισμένη στα στενά όρια του άντεργκραουντ. Οι ανεξάρτητες εταιρείες κυκλοφορούν πολλά βινύλια, κάτι που άλλωστε συνάδει με τη λογική και την αισθητική τους. Χωρίς φυσικά να ξεχνάμε το χέβι μέταλ που έχει ως παντιέρα του το συγκεκριμένο format.

Στην Ελλάδα δεν έχουμε πια εργοστάσιο που να «κόβει» βινύλια. Οσα υπήρχαν έχουν κλείσει. Στην Ευρώπη βρίσκεις στη Γερμανία, στην Ολλανδία, στην Αγγλία και στην Τσεχία, αν και πολλοί καταφεύγουν στην Αμερική λόγω της ισοτιμίας ευρώ-δολαρίου που κατεβάζει αρκετά το κόστος. Για ένα σινγκλάκι πάντως, και σε μία σεβαστή παραγγελία κάποιων χιλιάδων, το κόστος ανά κομμάτι κυμαίνεται μεταξύ 0,40 και 0,75 ευρώ. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται το εξώφυλλο, οι αυτοκόλλητες ετικέτες που μπαίνουν πάνω στα δισκάκια, αλλά και το λεγόμενο «φανελάκι» που ντύνει το δίσκο.

Στην Τσεχία βρίσκεται ένα οργανωμένο εργοστάσιο με πολλές προσφορές, αναλόγως την παραγγελία και το τι ακριβώς θέλει ο αγοραστής. Υπάρχουν όμως και πιο μικρές εταιρείες, που ειδικεύονται στο βινύλιο και αποτελούν βασικά οικογενειακές επιχειρήσεις.

Ωθηση στην αγορά αυτή δίνουν τους τελευταίους μήνες πολλά μουσικά περιοδικά στην Ευρώπη που προσφέρουν ως δώρο στους αναγνώστες τους σινγκλάκια.

Την αρχή έκανε το εγγλέζικο ΝΜΕ (πριν από ένα μήνα έδωσε δωρεάν ένα ακυκλοφόρητο δισκάκι των Oasis) ενώ και το εγχώριο Sonik κυκλοφόρησε με ένα επτάιντσο του Παύλου Παυλίδη. «Με την κατάργηση του βινυλίου κατέρρευσε και ο τρόπος που ακούγαμε μουσική», λέει ο τελευταίος.

«Το βινύλιο ήταν πολύτιμο ως αντικείμενο σε αντίθεση με τα CD που είναι πιο ευτελή κι από τασάκια. Οσο για το δισκάκι που έβγαλα με το Sonik, αποτελεί μία, εκτός των άλλων, συμβολική κίνηση. Πώς ήταν τα πράγματα παλιότερα και πώς πρέπει να γίνουν ξανά. Οχι ίδια βέβαια, αλλά παρόμοια. Μαθαίνω πως πολλοί κατεβάζουν τα πικάπ από το πατάρι τους».

enet